PZC, 5 oktober 2007
Energiebedrijf Delta wil in België centrales bouwen. De ruimte in het Sloe wil het benutten voor een tweede kerncentrale. "Met de Sloecentrale zijn we er niet."
De palen voor de Sloecentrale zijn koud de grond in of Delta kijkt al weer verder. "We moeten wel, om de concurrentie het hoofd te bieden." Voor de duidelijkheid trekt Dick van der Klaauw, directeur energie, een vergelijking met koeriersbedrijven. "Wij zijn een koerier met vier auto's en concurreren met bedrijven met drieduizend wagens. Valt er bij ons een auto uit, dan merken we dat direct."
Anders gezegd: centrales zijn dingen die stuk kunnen gaan. Als dat gebeurt kan Delta niet de elektriciteit leveren aan haar klanten zoals afgesproken. "Dan moeten we elektriciteit bij anderen inkopen. Stroom kun je niet in grote hoeveelheden opslaan. Elektriciteit is dan schaars en enorm duur. We kunnen met een concurrent afspreken dat we in zo'n geval tegen gereduceerd tarief stroom van hen kunnen afnemen. Maar dat is niet gemakkelijk. Doordat die concurrenten veel groter zijn dan Delta, kunnen zij ons wel helpen, maar andersom lukt dat niet. Stel dat een energiebedrijf zeshonderd megawatt nodig heeft omdat een centrale er uit vliegt. Dat is een groot deel van ons opgesteld vermogen. We kunnen niet onze klanten in de steek laten om dat bedrijf bij te springen. Die scheve verhouding, beïnvloedt onze positie op de markt."
Hoe kwetsbaar Delta is, merkte het bedrijf vorig jaar. Langdurige uitval van de kolencentrale in Borssele leverde een strop op van 15 miljoen euro. Dat trok een zware wissel op de winst die uiteindelijk uitkwam op honderd miljoen euro. Van der Klaauw grijpt terug naar de vergelijking met koeriersbedrijven. "Gaat er bij hen een auto stuk, dan merken ze dat niet. Ze hebben er toch drieduizend en er staat altijd wel een reserve klaar."
Delta moet meer centrales bouwen om ook in de toekomst de concurrentie aan te kunnen, stelt Van der Klaauw. Maar in Nederland zijn amper mogelijkheden. "Er komen nog drie centrales bij op de Maasvlakte en twee in Delfzijl. Een paar jaar geleden werden we nog voor gek versleten dat we een centrale gingen bouwen. Door de stijgende vraag naar energie is de stemming volledig omgeslagen. Eneco, Nuon, Eon. Allemaal hebben ze plannen voor nieuwe energiefabrieken. Als wij ook met een plan op die locaties komen, mogen we achteraan sluiten."
Zeeland is geen optie. "Als we nog een centrale in het Sloegebied neerzetten, dan is dat de tweede kerncentrale." Maar een aanvraag voor de bouw daarvan zal Delta deze regeerperiode niet indienen. Want dit kabinet verleent toch geen vergunning. Intern gaat Delta door met de voorbereidingen en mikt er nog steeds op dat in 2016 de nucleaire centrale draait. Concurrenten zullen de grond in het Sloe niet kopen. Want niemand kan zijn stroom kwijt. Het hoogspanningsnet zit namelijk vol. "Uitbreiding daarvan duurt minstens tien jaar vanwege lange planologische procedures. De uitbreiding van het net nemen we mee in het traject voor de kerncentrale."
Wat resteert is over de grens te kijken. "Niet te ver weg. Want dat kun je hiervandaan niet managen. In België is er een producent: Electrabel. Die is al nagenoeg monopolist; die krijgt geen toestemming om zijn positie uit te breiden." Het zal een combinatie zijn van conventionele en duurzame centrales. "Geen grote fabrieken, maar kleine. Gebeurt er iets, dan is wat wegvalt makkelijk op te vangen."
Moet Delta ook een koeriersbedrijf worden met drieduizend auto's? "Nee. Door slimheid en klein te blijven, houden we de snelheid om de hele grote bedrijven voor te zijn en te blijven."